زیرو کلاینت ها را میتوان بعنوان یکی از جدیدترین تجهیزات رایانه ای عرضه شده در بازارهای بین المللی نام برد که جایگزین بسیار مناسب انواع رایانه بوده و علاوه بر سادگی بیشتر نسبت به رایانه ها، مقرون به صرفه تر نیز هستند و می توانند در اکثر ملاحظات حائز اهمیت برای استفاده بهینه از رایانه ها و شبکه های رایانه ای بهترین گزینه باشند و استفاده از همه امکانـات موجود در رایـانه ها را به صورت بهینه به دامنه وسیعی از کاربران ارائه دهند.

این سخت افزارهای جدید برای مجازی سازی دسکتاپ از طریق شبکه های محلی به ماشین های مجازی متصل شده و سایر لوازم جانبی مانند نمایشگر، موس و کیبرد از طریق پورت های تعبیه شده وصل می شوند. زیرو کلاینت ها در شکل‌های مختلفی ارائه شده اند که فاقد منابع سخت افزاری گران قیمتی بوده و بطور کلی وظیفه نمایش اطلاعاتی که رایانه مرکزی در اختیارش قرار داده را بر عهده دارند. دسترسی سریع و آسان به سیستم عاملی که سرور برای کاربر محیا می کند، وظیفه اصلی این سخت افزارها محسوب می شود. در واقع در نقش یک درگاه با اتصالات شبکه به یک رایانه ی مرکزی بصورت ریموت (Remote Desktop) بوده که سیستم عامل و برنامه هایی که روی رایانه ی مرکزی نصب هستند را اجرا می کند. به زبانی ساده این ابزارها برای کارکرد نیازمند رایانه مرکزی بوده تا بتوانند منابع اساسی مانند پردازشگر، هارد و رم را از آن به اشتراک بگیرند.

تکنولوژی موجود در این محصولات بر پایه‌ی معماری مجازی سازی دسکتاپVirtual Desktop) Infrastructure) می‌باشد که روشی برای نگهداری و میزبانی دسکتاپ کاربران (Windows, Linux, Mac) در مرکز داده است. بی نیاز از سخت افزارها و نرم افزارهای پيچيده بوده و مدیریت زیرساخت و داده‌ها در رایانه مرکزی متمرکز می‌شود، بنابراین کمتر در معرض خرابی یا حمله ويروس ها و باج افزارها قرار می گيرند. البته ناگفته نماند که تمامی زیرو کلاینت ها مجهز به پردازنده مرکزی، حافظه اصلی و حافظه جانبی هستند، اما از آنها صرفا برای برقرای ارتباط با رایانه مرکزی و انتقال سرویس های مورد نظر کاربر استفاده می شود.

زيروكلاينت توسط يك میان افزاری که بر روی تراشه‌ی مرکزی آن قرار دارد، ارتباطات شبكه ای با رایانه مرکزی را برقرار می کند و در ادامه فرآیند رمزگشايی بر روی اطلاعات دریافتی از رایانه مرکزی (عملیات Decoding جهت ارائه پیکسل‌ها بر روی صفحه نمایش کاربر) را انجام داده همچنین ورودی های محلی را به سرور ارسال می نماید و استفاده همزمان کاربران از رایانه مرکزی را ممکن می سازد که می تواند یک تجربه بدون مرز و یکپارچه با کمترین تاخیر زمانی در بازیابی داده‌ها یا ارائه تصویر را به ارمغان بیاورد.

یکی از ویژگی های مهم این سیستم ها امکان مدیریت متمرکز و نظارت آشکار و پنهان صفحه کاری کاربران و عملکرد جاری آن ها توسط متصدی یا مدیر رایانه مرکزی می باشد که همین امر مدیریت، نظارت و کنترل دقیق روی کاربران برای انجام اموری که به آنها محول شده را تأمین و تضمین می کند و حال آنکه در بسیاری از سازمان ها احتمال اینکه کاربران رایانه با اتلاف وقت و عدم کارایی و بهره وری مطلوب در سازمان روبرو شوند وجود دارد. در ادامه به معرفی برخی مزایای بارز این سخت افزار ها می پردازیم.

مزایای زيروكلاينت ها

هزینه  این نوع از سخت افزار ها بسیار ارزان قیمت تر از دیگر کلاینت ها و رایانه های شخصی بوده و مصرف انرژی آنها نیز بسیار پایین است. کاهش در هزینه ها را میتوان به عنوان بارزترین مزایای استفاده از زیرو کلاینت ها نام برد. در تحقیقاتی که توسط گروه Bloor Research انجام گرفته است نشان می دهد که استفاده از این تکنولوژی هزینه ها را تا 70 درصد کاهش می دهد. همچنین در تحقیق دیگری که از گارتنر منتشر شده نشان می دهد استفاده از این ابزارها باعث بازگشت سربع سرمایه ها ( ROI ) پس از مدت سه ماه خواهد شد. زیروکلاینت ها بعلت نداشتن سیستم عامل و سخت افزارهای پیچیده تا ۹۰درصد در هزینه های نگهداری و پشتیبانی صرفه جویی کرده و تنها رایانه مرکزی نیاز به پشتیبانی خواهد داشت. بنابراین با ارتقاء سرور میزبان همه ایستگاه های کاری بروز شده و نیازی به نصب نرم افزارهای دارای قفل سخت افزاری یا نرم افزاری برای هرکاربر نخواهد بود.

انرژی  زیروکلاینت با مصرف انرژی حداکثر ۵ واتی در برابر مصرف بیش از 150 تا 200 واتی دیگر رایانه ها میتواند حتی تا ۹۰درصد در مصرف انرژی صرفه جویی کرده که توان صرفه جویی آن به تنهایی 25 درصد جبران هزینه دستگاه خواهد بود.

استهلاک  عمر متوسط یک زیرو کلاینت بیش از 5 سال است پس تا ۹۰درصد صرفه جویی در نوسازی این سیستم ها به همراه صرفه جویی در زمان در مقایسه با رایانه های شخصی را شاهد خواهیم بود.

آلودگی  زیروکلاینت ها کوچک و کم حجم بوده و با داشتن قابلیت اتصال به پشت مانیتور مشکل کمبود فضا را حل کرده و با حذف آلودگی صدا (فاقد هرگونه قطعه مکانيکي مثل فن هاي خنک کننده) و حرارت، برای کاربران محیطی آرام را فراهم می کنند.

در آخر باید گفت مدیران و کارشناسان فناوری اطلاعات همواره با مشکلاتی که قبلا توضیح داده شده همچون امنیت داده ها، مدیریت نصب و بروزرسانی سیستم عامل، نرم افزارها و Patchهای امنیتی، بازیابی اطلاعات از دست رفته و … در سیستم های کاربران مواجه بوده اند که با تغییر رویکرد به دسکتاپ های مجازی و در نهایت جایگزینی رایانه ها با زیروکلاینت ها تمامی این مشکلات را پشت سرخواهند گذاشت.

در این نوشتار با نوع دیگری از شبکه سازی مبتنی بر فناوری مجازی سازی آشنا شدیم. شبکه هایی که تمرکز اصلی آن بر روی سرور بوده و کلاینت ها با حداقل توان پردازشی در اختیار کاربران قرار می گیرد. با توجه به موارد فوق مشخص است که در اکثر موارد می توان از زیروکلاینت به جای رایانه در سازمان ها، شرکت ها و محیط های مختلف کاری استفاده نمود مانند:

  • کلیه دفاتر کاری
  • بیمارستان ها
  • آژانس های مسافرتی و املاک
  • مدارس، دانشگاه ها و آموزشگاه ها
  • مراکز ورود اطلاعات و مراکز پاسخگویی تلفنی
  • سازمان ها، شرکت ها و کارخانجات
  • بانک ها و موسسات مالی و اعتباری
  • فرودگاه ها، هتل ها و سالن های کنفرانس
  • فروشگاه های ذنجیره ای و کافی نت ها و منازل

جدول مقایسه زیروکلاینت و رایانه